امولسیفایر (Emulsifier) چیست؟

امولسیفایر(Emulsifier) چیست؟ امولسیفایر یک سورفکتانت (ماده فعال در سطح) است. یک امولسیفایر شامل یک قسمت مواد محلول در آب (آب دوست) و یک قسمت مواد محلول در چربی (چربی دوست) است. امولسیفایرها پس از فرایند میسلی شدن (توضیح در قسمت نحوه تشکیل امولسیون) و رسیدن غلظت میسلها به CMC ،کشش سطحی در فصل مشترك دو فاز (فاز میانی) را به حداقل مقدار خود میرسانند، لذا نیرویی که سبب جدایی فاز آب و فاز روغن میشود، کاهش مییابد و امولسیون پایدار تشکیل میگردد.

البته این پایداري به انتخاب درست نوع امولسیفایر (Emulsifier) بر اساس نوع امولسیون (W/O یا O/W ) بستگی دارد.

طیف وسیعی از امولسیفایرها در صنایع داروسازي و آرایشی جهت تشکیل کرمها و لوسیونها استفاده میشود. در مراحل A تا D چگونگی تشکیل یک امولسیون پایدار نشان داده شده است.

A :دو مایع غیر قابل امتزاج بدون امولسیفایر

B :یک امولسیون از پخش فاز یک و دو

C :نمایش یک امولسیون ناپایدار

D :استفاده از یک سورفکتانت (خطوط پر شده دور ذرات) که در فصل مشترك دو فاز قرار میگیرد و سبب کاهش کشش سطحی و پایداري امولسیون میگردد.

مفهوم HLB چیست؟

سیستم قابل محاسبه در میان امولسیفایرها جهت ساختن یک امولسیون پایدار، HLB میباشد. HLB موازنه بین قسمت آب دوستی و قسمت چربی دوستی مولکول یک امولسیفایر است. مواد چربی دوست و یا آب دوست هستند و HLB مواد در رنج ۱۸-۱ است.

عدد ۱ مربوط به موادي است که به شدت چربی دوست است و عدد ۱۸ مربوط به موادی است که به شدت آب دوست است. HLB نرمال در رنج ۱۴-۲ است و نقطه میانی عدد ۱۰ است که این در حالتی است که HLB در حال تعادل است.

امولسیفایرها بر اساس تمایل به آب یا روغن ارزیابی میشوند. اگر در یک مولکول امولسیفایر تعداد کمی گروه- هاي آب دوست وجود داشته باشد عدد HLB پایین دارد. و این امولسیفایر داراي خاصیت چربی دوستی بیشتري است.

اگر در یک مولکول امولسیفایر تعداد زیادي گروههاي آب دوست وجود داشته باشد عدد HLB بالا دارد و این امولسیفایر داراي خاصیت آب دوستی بیشتري است.

جهت رسیدن به یک امولسیون پایدار، انتخاب امولسیفایر مناسب که با مواد دیگر موجود درآن امولسیون تطابق HLBreq داشته باشد، بسیار مهم است.

هر مادهاي بر اساس خواص فیزیکی خود، یک عدد HLB مورد نیاز اختصاصی دارد، البته نیاز یک ماده جهت امولسیون شوندگی آن، بسته به آن که ماده در فاز پخش شونده (EMULSION O/W ) و یا فاز پیوسته (EMULSION W/O ) است، تفاوت دارد.

مانند پارافین مایع که جهت امولسیون شدن در فاز پخش شونده در یک امولسیون W/O عدد ۱۱=HLB req دارد و در فاز پیوسته در یک امولسیون O/W عدد ۴=HLBreq را دارد.

زمانی که مواد به HLB بالا نیاز دارند باید از یک امولسیفایر با عدد HLB بالا استفاده کرد و زمانی که مواد به HLB کم نیاز دارند باید از یک امولسیفایر با عدد HLB پایین استفاده کرد.

تمام موادي که مولکول آنها داراي قسمتهاي آب دوست و قسمتهاي چربی دوست میباشد، همیشه به عنوان امولسیفایر استفاده نمیشوند. موادي که داراي خاصیت آب دوستی بسیار زیاد (عدد HLB بالا) هستند به راحتی در آب حل میشوند و میتوانند به عنوان حلال استفاده شوند.

موادي که داراي خاصیت چربی دوستی بسیار زیاد (عدد HLB پایین) هستند به راحتی در فاز روغنی حل میشوند. وقتی خاصیت آب دوستی و چربی دوستی داراي توازن خوب باشد ماده به عنوان امولسیفایر اثرات کافی از خود نشان میدهد.

نحوه محاسبه HLB چگونه است؟

مکانیسم کلی جهت ساخت یک سورفکتانت به صورت زیر است:

ROH + CH2CH2O —————- > (CH2CH2O)nOH

این مکانیسم اتوکسیله شدن الکلها است. n میتواند به صورت یک توزیع باشد. مثلا استفاده از کاتالیزورهاي خاص میتواند سبب رسیدن به یک اتوکسیله خاص گردد.

زمانی که n یک است اصلا در آب حل نمیشود و روي سطح آب جدا میشود. زمانی که n زیاد میشود حلالیت در آب زیاد میگردد. در یک الئیل الکل با ۲۰ مول اتوکسیله با نام تجاري ۹۸ BRIJ و : NAME INCI ۲۰-OLETH محاسبه HLB به صورت زیر است:

۴۴ = وزن مولکولی ۱ مول اتوکسیله
۸۸۰ = ۲۰۴۴ وزن مولکولی ۲۰ مول اتوکسیله
این وزن مولکولی به وزن الئیل الکل اضافه میشود:

مشاهده میشود وقتی قسمت آب دوست مولکول (وزن اتوکسیله) بیشتر باشد مقدار HLB افزایش مییابد.
وقتی ترکیبی از امولسیفایرها استفاده شوند HLB به صورت زیر محاسبه میگردد:

به طور مثال :

در یک مخلوط شامل ۱۰ گرم HLB=8.6 ) SPAN20) و ۱۰ گرم HLB=13.3) TWEEN 21)

عدد HLB امولسیفایر مخلوط به صورت زیر محاسبه میگردد:

مقدار HLB حلالیت یک امولسیفایر را تعیین میکند. پایین بودن آن نشان دهنده افزایش چربی دوستی و حلالیت بیشتر در روغن و بالا بودن آن نشان دهنده افزایش آب دوستی و حلالیت در آب است. سورفکتانتها به ۴ دسته انیونیک، کاتیونیک، آمفوتریک و نانیونیک تقسیم میشوند.

همانگونه که در شکل بالا دیده میشود سورفکتانتهاي نانیونیک فاقد بارالکتریکی هستند. مقدار HLB جهت امولسیفایرهاي نانیونیک محاسبه میگردد و از تقسیم درصد وزن مولکولی قسمت آب دوست مولکول به عدد ۵ به دست میآید.

بر اساس HLB مورد نیاز مواد موجود در یک امولسیون، امولسیفایر مناسب انتخاب میشود. جدول زیر HLB مورد نیاز براي گروههاي متفاوتی از مواد را نشان میدهد.

در یک مثال ساده در یک سیستم O/W بر اساس HLB مورد نیاز مواد موجود در امولسیون میتوان HLB امولسیفایر مورد نیاز سیستم را محاسبه کرد.

در این مثال ازجمع روغنهاي موجود در فاز روغن (به غیر از خود امولسیفایرها) درصد مواد موجود در فاز روغن نسبت به کل فاز روغن محاسبه میشود:

در جدول بالا توسط HLB مورد نیاز جهت اجزاء فاز روغن، HLB کلی مورد نیاز جهت تشکیل امولسیون محاسبه میگردد.

HLB مورد نیاز جهت این سیستم O/W عدد ۱۱/۲ بدست آمده است. جهت یک امولسیون پایدار به خصوص در نوع O/W پیشنهاد میگردد که حداقل از مخلوط دو امولسیفایر که HLB مورد نیاز را ایجاد کند، استفاده شود.

مخلوط یک امولسیفایر با HLB کم و یک امولسیفایر با HLB بالا سطح تماس دو فاز را بهتر پوشش میدهد. معمولا استفاده از مخلوط دو امولسیفایر (به خصوص در نوع O/W )رایج است.

استفاده از حداقل مقدار یک مخلوط امولسیفایر با HLB درست محاسبه شده، سبب پایداري دمایی در مدت زمان طولانی سهم HLB مورد نیاز هر ماده HLB مورد نیاز مواد درصد توزیع مواد مواد موجود در فاز روغن میگردد.

در این مثال اگر به جاي (۴ %مخلوط امولسیفایر با HLB محاسبه شده ۱۱/۲ از ۵ %مخلوط امولسیفایر با ۱۰٫۲=HLB) کمتر از مقدار اصلی یا (۱۳٫۲=HLB) بیشتر از مقدار اصلی استفاده شود پایداري دمایی کافی ایجاد نمیگردد.

HLB مورد نیاز هر ماده چربی دوست قابل اندازهگیري است. در کتابهاي مرجع لیست HLB مورد نیاز مواد در اختیار است. با دانستن HLB مورد نیاز یک روغن یا مخلوط روغنها میتوان مقدار HLB صحیح را براي عمل امولسیون کنندگی محاسبه کرد.

در جدول زیر انواع امولسیفایرها با محدوده HLB متفاوت بر اساس استفاده در سیستمهاي W/O یا O/W نشان داده شده است.

چگونگی انتخاب امولسیفایر بر اساس نوع امولسیون

امولسیونها در دو نوع W/O یا O/W بر اساس انتخاب امولسیفایر با HLB مناسب ساخته میشوند. نحوه قرار گرفتن یک امولسیفایر در میسل، در امولسیونهاي O/W و W/O در شکل زیر نشان داده شده است.

بر اساس نوع امولسیون، امولسیفایر با HLB مناسب انتخاب میگردد. همانگونه که مشاهده میشود در امولسیونهاي O/W از امولسیفایرهایی با HLB بالا و در امولسیونهاي W/O از امولسیفایرهاي با HLB پایین استفاده میشود. از امولسیفایرهایی با HLB بالاتر نیز میتوان به عنوان حلال استفاده نمود.

خواص مهم امولسیفایرها (emulsifier)

امولسیفایر اولیه در واقع انتخاب اصلی امولسیفایر است و امولسیفایرهاي کمکی میتوانند سبب پایداري بیشتر امولسیون گردند. البته مقداري هم در شکل بافت امولسیون مانند افزایش ویسکوزیته موثر هستند. خواص مهم
امولسیفایرها به صورت ذیل میباشد:
۱ -داراي خاصیت واقعی امولسیفایر کنندگی باشند.
۲ -با استرهاي چرب سازگار باشند.
۳ -در طیف وسیعی از pH قابل استفاده باشند.
۴ -در حداقل مقدار مصرف، خاصیت امولسیفایري داشته باشند.
۵ -سبب ایجاد روانی حرکت در امولسیون شوند و حس لطافت و ابریشمی گونهاي در محصول را در مدت زمان
طولانی حفظ کنند.
۶ -ایجاد حساسیت نکنند.

اجزا ء تشکیل دهنده یک امولسیون (Emulsion) چیست؟

اجزاء اصلی تشکیل دهنده یک امولسیون شامل مواد ذیل میباشند:

۱ -امولسیفایرها (Emulsifier)

همانگونه که توضیح داده شد انتخاب اصلی امولسیفایر ابتدا بر اساس نوع امولسیون مورد نظر (O/W یا W/O( میباشد در واقع در گام اول محدوده عددي HLB مورد نیاز مشخص میشود.

سپس با در نظرگرفتن HLB درست محاسبه شده بر اساس مواد موجود در فاز روغن، یک یا مخلوط چند امولسیفایر (بیشتر در سیستم O/W ) با HLB مورد نیاز انتخاب میگردد. امولسیفایرهاي کمکی میتوانند سبب پایداري بیشتر شوند ولی امولسیفایر اولیه انتخاب اصلی امولسیفایر است.

۲ -امولینتها (Emollient)

امولینتها موادي هستند که سبب ایجاد یک بار چربی بر سطح پوست میشوند و در نتیجه سبب جلوگیري از خروج رطوبت از لایه خارجی اپیدرم و کاهش TEWL میگردند.

TEWL مقدار آبی است که از داخل بدن میگذرد و از میان لایه خارجی پوست (اپیدرم) از طریق انتشار و تبخیر به محیط اطراف وارد میشود. کاهش TEWL سبب ایجاد نرمی و افزایش انعطافپذیري پوست میشود. بیشتر امولینتها به صورت روغنها یا چربی ها هستند. مانند پارافین مایع، لانولین و اسکالن.

امولینتها سبب روانی حرکت و ایجاد حس نرمی در هنگام مصرف امولسیون بر سطح پوست میشوند. برخی از امولینتها میتوانند خاصیت حلال نیز داشته باشند مانندامولینتهایی که جهت انحلال فیترهاي فیزیکی و شیمیایی در محصولات ضد آفتاب استفاده میشوند.

برخی از امولینتها همچنین میتوانند باعث افزایش سرعت پخش شوندگی محصول. امولینتها میتوانند پس از مصرف امولسیون، سبب ایجاد حس لطافت و ابریشم گونهاي گردند، مانند سیلیکونها.

برخی از امولینتها علاوه بر خواص ذکر شده میتوانند حاوي ویتامینها مانند ویتامین A ،E ،C باشند و سبب ترمیم پوستهاي خشک و آسیب دیده گردند.

روغنهایی مانند روغن جوجوبا، روغن دانه سویا، روغن آووکادو، روغن دانه کنجد و روغن هاي بدست آمده از دانه هاي روغنی با داشتن ویتامین هاي مورد نیاز پوست میتوانند سبب ترمیم و بازسازي شوند.

استفاده از این امولینتها میتواند سبب کاهش فرایند پیري و جلوگیري از ایجاد چین و چروك در پوست گردند.

۳ -مواد غلظت دهنده

مواد غلظت دهنده مانند واکسها میتوانند سبب افزایش ویسکوزیته امولسیون شوند و به دلیل آنکه در فضاهاي خالی (گویچه هاي میان میسلها) امولسیون قرار میگیرند، مقداري هم در پایداري آنها موثر هستند.

واکسهایی از قبیل میکروکریستالین واکس، بیز واکس، سرزین واکس، پارافین واکس اغلب در امولسیونها استفاده می شوند.

۴ -مواد مرطوب کننده

مواد مرطوب کننده موادي هستند که سبب آب رسانی، حفظ و نگهداري رطوبت پوست میشوند. این مواد HYGROSCOPIC نامیده میشوند که با جذب رطوبت از محیط سبب حفظ رطوبت پوست، ایجاد نرمی و افزایش قابلیت انعطافپذیري میشوند.

مواد مرطوب کننده مانند گلیسیرین، سوربیتول، پروپیلن گلیکول در فاز آب محلول هستند.

۵ -مواد کمپلکس ساز

وجود یونهاي کلسیم، منیزیم و املاح دیگر مانند آهن در آب سبب ایجاد سختی آب میشوند. وجود این یونها سبب متراکم شدن قطرات امولسیون و در نهایت ناپایداري آن میگردد.

عوامل کیلیتساز با یونهاي تشکیل دهنده سختی آب ترکیب میشوند و تشکیل کمپلکس میدهند در نتیجه این یونها مهارشده و دیگر آزاد نیستند. عوامل کیلیتساز مانند مولکول اتیلن دي آمین تترا استیک اسید دو سدیم، سه سدیم و چهار سدیم می باشند. NA2E.D.T.A, NA3E.D.T.A, NA4EDTA مقدار مصرف آن در حد ۰/۰۰۱ می باشد.

۶ -مواد نگهدارنده

امولسیونها به دلیل وجود آب، مواد مرطوب کننده و یا در موارد دیگر مواد مغذي مانند ویتامینها، عصاره هاي گیاهی محیط مناسبی جهت رشد باکتريها، قارچها، مخمرها و کپکها هستند.

لذا جهت جلوگیري از میکروبی شدن آنها (حداقل در مدت زمان قید شده روي آن) از مواد نگهدارنده استفاده میشود. تعداد زیادي مواد نگهدارنده وجود دارند که بر اساس قدرت کارایی آن در امولسیون مورد نظر توسط آزمایشهاي میکروبیولوژي انتخاب میشوند.

از نگهدارنده هاي متعارف میتوان مخلوط پارابنها در فنوکسی اتانول و ترکیب ديآزولیدینیل اوره، متیل پارابن، پروپیلن پارابن و پروپیلن گلیکول را نام برد.

۷ -موادایجادکننده بار الکتریکی

در اغلب موارد ایجاد یک امولسیون W/O پایدار از حساسیت بیشتري برخوردار است. لذا از نمکها جهت ایجاد بار الکتریکی و افزایش قدرت یونی در فاز آبی استفاده میشود. نمکهایی مانند کلرید سدیم، سولفات منیزیم به صورت تنها و در بعضی موارد توام در غلظت حداکثر ۱ %استفاده میگردد.

۸ -مواد افزودنی

در امولسیونها از افزودنیهاي رنگ و اسانس (رایحه) استفاده میشود. اسانسها باید به گونهاي باشند که در آزمونهاي پایداري امولسیونها اثر خود را از دست ندهند و تغییري در بوي اصلی آن ایجاد نگردد.

البته با توجه به نقش اصلی کاربردي یک امولسیون، مواد افزودنی داراي طیف وسیعی از مواد هستند. در کرم هایی که نقش مرطوب کننده دارند از عوامل مرطوب کننده مانند دي-پنتانول، اسیدهاي آمینه، ماکرومولکولهاي خاص که با ایجاد یک فیلم بر سطح پوست سبب نگهداري رطوبت در مدت طولانی (۲۴ساعت) میگردند، نمک سدیم پیرولیدون کربوکسیلیک اسید (NAPCA ) هیالورونیک اسید استفاده میشود.

در امولسیونها میتوان با اضافه کردن عصارههاي گیاهی (آبی یا روغنی) از خواص زیاد عصارهها نیز استفاده کرد. همچنین از ویتامینهاي گوناگون محلول در چربی مانند ویتامین E و A و محلول در آب مانند ویتامین C نیز استفاده میشود. از مواد التیام بخش مانند آلانتویین و آلفا بیزابولول در مواردي که لازم است اثرات التهابی پوست کاهش یابد، نیزاستفاده میشود.

۹ -موادآنتی اکسیدان

در مواردي که در امولسیون مواد روغنی اشباع نشده وجود دارد احتمال اکسیداسیون پیوند دوگانه وجود دارد. در نتیجه امولسیون دچار فساد شیمیایی میگردد که اغلب سبب ایجاد بوي تند و یا تغییر در رنگ میشود.

لذا از مواد آنتی اکسیدان مانند بوتیل هیدروژن تولوئن (BHT و بوتیل هیدروژن آنیزول BHA )استفاده میگردد.

نحوه ساخت امولسیونها (emulsion)

جهت ساخت یک امولسیون O/W مواد موجود در فاز روغن در یک تانک جداگانه اضافه میشود و مواد موجود در فاز آب به یک تانک دیگر اضافه میگردد. مواد دو فاز را به دماي C °۸۰ – C °۷۸ میرسانیم.

البته قبل از اضافه نمودن دو فاز، بهتر است دو فاز توسط همزن کاملا یکنواخت گردد. سپس فاز روغن به آهستگی به آب همراه با همزدن با دور بالا اضافه میشود.

پس از اختلاط دو فاز، دما به آهستگی کاهش داده میشود. پس از رسیدن به دماي C°۴۵-C°۴۰ افزودنیهایی که نسبت به دماي بالا حساس هستند (مانند ویتامینها،نگهدارندهها، اسانسها) اضافه میشوند و تا رسیدن به دماي معمولی محیط با کم کردن دور همزن سرد کردن ادامه مییابد.

استفاده از هموژنایزر سبب خرد شدن و ریز شدن کافی ذرات در هنگام اختلاط میشود بنابراین سطح تماس ذرات در دو فاز زیاد شده و کمک بیشتري در تشکیل امولسیون میشود و این عامل میتواند در پایداري بیشتر امولسیون کاملا موثر باشد.

همچنین ریز شدن کافی ذرات میتواند سبب انعکاس کامل نور تابیده شده به امولسیون گردد و در نتیجه امولسیون کاملا سفید و براق میگردد. بنابراین استفاده از هموژنایزر سبب یکنواختی کامل ظاهر بافت امولسیون نیز میگردد.

جهت ساخت یک امولسیون W/O مواد موجود در فاز روغن در یک تانک جداگانه اضافه میشود و مواد موجود در فاز آب به یک تانک دیگر اضافه میگردد.

مواد دو فاز را به دماي C °۸۰ – C °۷۸ میرسانیم (در این حالت بهتر است دماي فاز آب حدود دو درجه بالاتر از دماي فاز روغن باشد) البته قبل از اضافه نمودن دو فاز، بهتر است دو فاز توسط همزن کاملاً یکنواخت گردد.

سپس فاز آب به آهستگی به روغن همراه با همزدن شدید اضافه میشود. این اضافه کردن باید به گونهاي آهسته همراه با همزدن شدید صورت گیرد که فاز آب روي سطح روغن جمع نشود. پس از اختلاط دو فاز دما به آهستگی کاهش داده میشود.

پس از رسیدن به دماي C°۴۵ – C°۴۰ افزودنیهایی که نسبت به دماي بالا حساس هستند (مانند ویتامینها، نگهدارنده ها، اسانسها) اضافه میشوند و تا رسیدن به دماي معمولی محیط با کم کردن دور همزن سرد کردن ادامه مییابد.

در این نوع امولسیون نیز استفاده از هموژنایزر هنگام اختلاط لازم است. در امولسیون W/O اگر از واکسها استفاده شده باشد بهتر است در هنگام اضافه کردن افزودنیها در دماي C°۴۵ – C°۴۰ هموژنایزر در یک زمان کوتاه استفاده شود، این امر (به دلیل وجود واکسها) سبب اختلاط بهتري میشود.

تکنیک امولسیون سازي در پایداري امولسیون حاصل موثر است. برخی نکات مانند سرعت اضافه کردن دو فاز به یکدیگر، سرعت سرد کردن، کنترل سرعت همزن در مراحل مختلف ساخت و توجه به نکات قید شده جهت اضافه کردن مواد موجود در فرمولاسیون در مراحل مختلف ساخت در پایداري امولسیون تاثیر بسزایی دارد.

تعبیه تانکهاي ساخت بهتر است به گونهاي باشد که تانک حاوي مواد فاز پخش شونده در ارتفاع بالاتر از تانک حاوي مواد فاز خارجی قرار گیرد.

استفاده از خلاء نیز میتواند سبب خروج هوا (که در هنگام اختلاط ایجاد می گردد) از بافت امولسیون گردد و این عامل در یکنواختی شکل ظاهر موثر است و در هنگام پر کردن در ظروف (تیوب یا جار) اثري بر وزن مورد نظر ایجاد نمیشود.

کاربرد امولسیون ها (Emulsion) در محصولات مراقبت از پوست

بیشترین کاربرد امولسیونها در فرمولاسیون محصولات مراقبت از پوست میباشد. امولسیونها در دو نوع W/O و O/W در مصولات مراقبت از پوست استفاده میشوند. فرمولاسیون این محصولات بر اساس نوع کاربرد آنها متفاوت است.

سیستمهاي W/O به دلیل آنکه فاز خارجی آن روغن است، یک بار چربی در سطح پوست ایجاد میکند که میتواند لایه چربی طبیعی پوست را تقویت کند.

این بار چربی اضافی سبب حفظ و جلوگیري از خروج رطوبت از لایه خارجی پوست میشود لذا بیشتر کرمهاي محافظت کننده و کرمهایی که سبب ترمیم پوستهاي خشک و آسیب دیده میشوند، داراي این سیستم هستند.

سیستم O/W در کرمهایی که حس سبکی، بدون باقی ماندن اثر چربی بر پوست لازم است، استفاده میشوند. اکثر کرمهاي مرطوب کننده در نوع O/W هستند. مواردي از استفاده امولسیونها در محصولات مراقبت از پوست به عنوان نمونه در ذیل آمده است.

کرمهاي مرطوب کننده

کرمهاي مرطوب کننده حاوي مواد آبرسان هستند. مواد مرطوب کننده طبیعی که در بدن انسان به طور طبیعی ساخته میشوند NMF نامیده میشوند.

موادي مانند آمینو اسیدها (۴۰ % )اسیدهاي معدنی مانند پیرولیدون کربوکسیلیک اسید (۳۰%) قندها مانند گلوکز (۹%) و مواد دیگري مانند اوره (۲۰%)از مواد تشکیل دهنده NMF هستند.

با افزایش سن و کاهش ایجاد مواد NMF ،پوست انسان رطوبت طبیعی خود را از دست میدهد و ديهیدراته میشود. کرمهاي مرطوب کننده حاوي مواد NMF هستند.

در مواردي نیز شامل موادي هستند که با ایجاد یک فیلم در سطح پوست از خروج رطوبت در مدت زمان طولانی (مثلا ۲۴ساعت) جلوگیري میکند.

کرمهاي تغذیه

کرمهایی با عنوان کرم تغذیه شامل اسیدهاي آمینه، مواد مغذي مانند روغنهایی با منشاء گیاهی و موادي که ساخت کلاژن و الاستین پوست را تسریع میکند، میباشد.

کلاژن و الاستین دو پروتئین اصلی پوست هستند که بلوكهاي ساختمانی سازنده آن دو، از اسیدهاي آمینه تشکیل شده است. کلاژن سبب سفتی و محکمی پوست میگردد و الاستین سبب قابلیت انعطافپذیري پوست میشود.

ساخت طبیعی این دو ماده با افزایش سن کاهش مییابد. استفاده از کرمهاي حاوي اسیدهاي آمینه میتواند این کاهش را تا حدي جبران کند. همچنین وجود ویتامین C در کرمها مانند یک کاتالیزور سرعت تولید کلاژن و الاستین پوست را افزایش میدهد.

رادیکالهاي آزاد موجود در اطراف ما (حاصل از اشعه UV و یا آلودگی هوا) با حمله مستقیم به دو عامل حیاتی پوست، کلاژن و الاستین سبب تخریب آنها و در نتیجه بروز آثار پیري (چین و چروك) میشوند. مواد آنتی اکسیدان با رادیکالهاي آزاد مبارزه نموده و اثرات زیانبار آنها را کاهش میدهد.

ویتامینهاي A ،E و C از مواد آنتی اکسیدان هستند.روغنهاي گیاهی سرشار از ویتامینهاي A ،E و C هستد. لذا کرمهایی شامل مواد آنتی- اکسیدان، اسیدهاي آمینه، مواد NMF و روغنهاي گیاهی میتوانند سرعت فرایند پیري را کاهش دهند.

کرمهاي ضد آفتاب

کرمهاي ضد آفتاب محصولاتی هستند که با داشتن فیلترهاي فیزیکی یا شیمیایی و یا هر دو سبب کاهش اثرات زیانباراشعه UV می گردد.

اشعه UV در محدوده UVB= 280 – ۳۲۰ nm و UVA= 320 -400 nm سبب ایجاد سوختگی و در موارد شدیدتر با آسیب رساندن به کلاژن و الاستین باعث ایجاد چین و چروك (افزایش سرعت فرایند پیري) در پوست میشود.

اثر محافظتی در برابر نور خورشید در ضد آفتابها با فاکتور محافظتی آفتاب با Sun Protection Factor – SPF مشخص میگردد.

درکرم هاي ضدآفتاب فیزیکی از فیلترهاي معدنی دياکسید تیتانیم و دياکسید روي استفاده میشود. این فیلترها از طریق انعکاس، پخش و انتشار نور، از پوست در برابر نور خورشید محافظت میکند.

در کرمهاي ضد آفتابهاي شیمیایی از فیلترهاي شیمیایی استفاده میشود که از طریق جذب اشعه UV ،از پوست در برابر نور خورشید محافظت میکند.

کرمهاي محافظت کننده

کرمهاي محافظت کننده با ایجاد بار چربی اضافی، لایه چربی طبیعی پوست را تقویت میکند. استفاده از موادي مانند لانولین، بیزواکس در این کرمها یک لایه چربی روي پوست ایجاد میکند، که این لایه از خروج رطوبت از سطح پوست جلوگیري مینماید.

وجود این مواد سبب نرمی و ترمیم پوستهاي خشک و آسیب دیده میشود.این کرمها جهت محافظت از پوست کودکان که بر اثر ادرار سوختگی دچار خشکی شده است، بسیار موثر است.

نکات قابل توجه در بافت یک امولسیون

نکات قابل توجه در یک بافت مناسب امولسیون به صورت ذیل میباشد:

۱ .پس از مصرف سرعت جذب بالا داشته باشد.

۲ .پس از مصرف اثر چسبندگی در پوست ایجاد نشود.

۳ .پس از مصرف ایجاد حس نرمی و ابریشم گونهاي در پوست ایجاد گردد.

۴ .در هنگام مصرف روانی حرکت کافی داشته باشد.

۵ .پس از مصرف حس سبکی در پوست ایجاد گردد.

منبع: واحد تحقیق و توسعه گروه بهداشتی فیروز